Trong bài này chúng ta sẽ cùng nhau khám phá một thứ mà ai cũng đã từng nghe qua, nhưng không phải ai cũng hiểu rõ: Cookie. Đương nhiên không phải là những chiếc bánh quy thơm ngon bạn vẫn hay ăn, mà là những "chiếc bánh" dữ liệu đang ngự trị trong thế giới Digital Marketing. Chúng ngon lành, nhưng cũng không dễ "ăn" chút nào!

1. Cookie là gì? Và tại sao chúng lại "ngon"?

Cookie, hay còn gọi là "bánh quy dữ liệu", là những tập tin nhỏ được lưu trữ trên trình duyệt của bạn khi bạn truy cập vào một trang web. Chúng giúp ghi nhớ thông tin như tên đăng nhập, sở thích, hay thậm chí là những sản phẩm bạn đã xem trên một trang thương mại điện tử. Nhờ vậy, lần sau bạn quay lại, trang web sẽ "chiều lòng" bạn hơn, hiển thị những thứ bạn thích mà không cần bạn phải nhọc công tìm kiếm.

Nhưng đừng vội mừng, vì không phải cookie nào cũng giống nhau. Chúng được chia thành hai loại chính: Cookie của bên thứ nhất (First-party Cookie) và Cookie của bên thứ ba (Third-party Cookie).

• Cookie của bên thứ nhất: Đây là những "chiếc bánh" do chính trang web bạn đang truy cập tạo ra. Chúng chỉ hoạt động trong phạm vi trang web đó, giống như một người bạn thân chỉ quan tâm đến bạn khi bạn ở gần họ. Chúng giúp cải thiện trải nghiệm người dùng, như ghi nhớ đăng nhập hay giỏ hàng.

• Cookie của bên thứ ba: Đây mới là những "chiếc bánh" đáng chú ý. Chúng được tạo ra bởi các bên thứ ba (thường là các nhà quảng cáo) và có thể theo dõi bạn trên nhiều trang web khác nhau. Chúng giống như một người bạn xã giao, luôn xuất hiện ở mọi nơi bạn đến, ghi nhớ mọi thứ bạn làm, và sau đó báo cáo lại cho "sếp" của họ.

2. Phân loại dữ liệu: Từ "bánh quy" đến "bữa tiệc dữ liệu"

Trong thế giới Digital Marketing, dữ liệu được phân loại thành ba loại chính dựa trên mối quan hệ giữa người sử dụng và người nắm giữ dữ liệu: Dữ liệu của bên thứ nhất (First-party Data), Dữ liệu của bên thứ hai (Second-party Data), và Dữ liệu của bên thứ ba (Third-party Data).

→ Dữ liệu của bên thứ nhất

Đây là dữ liệu mà bạn thu thập trực tiếp từ khách hàng của mình. Ví dụ, khi khách hàng đăng ký tài khoản trên trang web của bạn và cung cấp thông tin cá nhân, đó là dữ liệu của bên thứ nhất. Loại dữ liệu này rất quý giá vì nó chính xác và đáng tin cậy.

→ Dữ liệu của bên thứ hai

Đây là dữ liệu mà bạn nhận được từ một đối tác hoặc nhà cung cấp khác. Ví dụ, nếu bạn hợp tác với một công ty vận chuyển và họ cung cấp cho bạn thông tin về địa chỉ giao hàng của khách hàng, đó là dữ liệu của bên thứ hai. Loại dữ liệu này cũng rất hữu ích, nhưng bạn cần đảm bảo rằng đối tác của bạn tuân thủ các quy định về quyền riêng tư.

→ Dữ liệu của bên thứ ba

Đây là dữ liệu được thu thập bởi các công ty chuyên về thu thập và phân tích dữ liệu. Họ thu thập dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau và bán lại cho các nhà quảng cáo. Loại dữ liệu này thường rộng lớn và đa dạng, nhưng cũng có thể kém chính xác hơn so với dữ liệu của bên thứ nhất và thứ hai.

3. Cookie của bên thứ ba: Ngon nhưng... ​phức tạp

Cookie của bên thứ ba là "ngôi sao" trong làng Digital Marketing. Chúng giúp các nhà quảng cáo theo dõi hành vi của bạn trên internet, từ đó đưa ra những quảng cáo cực kỳ chính xác. Ví dụ, bạn vừa tìm kiếm "căn hộ cho thuê ở Tokyo" trên một trang web, và ngay lập tức, bạn thấy quảng cáo về căn hộ xuất hiện trên mọi trang web khác mà bạn truy cập. Đó chính là công lao của cookie bên thứ ba!

Tuy nhiên, vấn đề nằm ở chỗ, những "chiếc bánh" này không chỉ ngon mà còn... hơi xâm phạm quyền riêng tư. Chúng thu thập dữ liệu của bạn mà đôi khi bạn không hề hay biết, và sau đó chia sẻ chúng với các nhà quảng cáo. Điều này khiến nhiều người dùng cảm thấy không thoải mái, và các nhà làm luật cũng bắt đầu để mắt đến.

4. DMP: Những "đầu bếp" chuyên nghiệp của thế giới cookie

Để hiểu rõ hơn về cách cookie của bên thứ ba hoạt động, chúng ta cần nhắc đến DMP (Data Management Platform) - những "đầu bếp" chuyên nghiệp trong việc thu thập và phân tích dữ liệu cookie. DMP thu thập thông tin từ nhiều trang web khác nhau, sau đó phân loại người dùng thành các nhóm dựa trên sở thích và hành vi của họ.

Ví dụ, DMP có thể tạo ra một danh sách những người dùng đã tìm kiếm "căn hộ cho thuê ở Tokyo" trong vòng một tuần qua, và cung cấp danh sách này cho các nhà quảng cáo. Khi bạn truy cập vào một trang web có quảng cáo, hệ thống sẽ tự động hiển thị quảng cáo căn hộ ngay lập tức. Đó là lý do tại sao bạn luôn thấy quảng cáo "đúng thứ mình cần" xuất hiện khắp nơi.

5. Tương lai của cookie: Sự lên ngôi của cookie bên thứ nhất

Với những lo ngại về quyền riêng tư, cookie của bên thứ ba đang dần bị hạn chế. Các trình duyệt như Safari và Firefox đã chặn cookie bên thứ ba, và Google cũng đang có kế hoạch loại bỏ chúng khỏi Chrome trong tương lai gần. Điều này khiến các nhà quảng cáo phải tìm kiếm giải pháp thay thế, và cookie của bên thứ nhất đang trở thành "ngôi sao mới".

Cookie của bên thứ nhất không chỉ an toàn hơn mà còn giúp các trang web xây dựng mối quan hệ trực tiếp với người dùng. Thay vì dựa vào dữ liệu từ bên thứ ba, các trang web có thể tự thu thập và sử dụng dữ liệu của chính mình để cải thiện trải nghiệm người dùng. Đây chính là tương lai của Digital Marketing - một tương lai mà quyền riêng tư được tôn trọng hơn.

6. Vậy thì ăn cookie sao cho "ngon"?

Cookie là một phần không thể thiếu trong thế giới Digital Marketing. Chúng giúp các nhà quảng cáo hiểu rõ hơn về người dùng, và giúp người dùng có trải nghiệm tốt hơn trên internet. Tuy nhiên, việc sử dụng cookie cần phải cân bằng giữa lợi ích và quyền riêng tư.

Vậy nên, lần tới khi bạn thấy một quảng cáo "đúng thứ mình cần" xuất hiện, hãy nhớ rằng đó là nhờ những "chiếc bánh" cookie đang âm thầm làm việc. Nhưng cũng đừng quên kiểm tra cài đặt quyền riêng tư trên trình duyệt của mình, để đảm bảo rằng bạn đang "ăn" cookie một cách an toàn và hợp lý nhé!

Chúc các bạn "ăn cookie" vui vẻ!